Od 01 października 2024 r. rusza program Aktywny Rodzic w ramach wsparcia dla rodziców i opiekunów dzieci w wieku do 3 lat.
Aktywny Rodzic – Jakie świadczenia?
Z programu Aktywny Rodzic można uzyskać jedno z następujących świadczeń:
- Aktywni rodzice w pracy (tzw. babciowe) – nowo wprowadzone
- Aktywnie w żłobku — zastąpi dofinansowanie do żłobka
- Aktywnie w domu — zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy
Rodzice będą decydować, które z powyższych świadczeń będzie pobierane, przy założeniu, że na to samo dziecko, za dany miesiąc, będzie mogło być wypłacone tylko jedno ze świadczeń.
Będzie również istniała możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń — rezygnacja z jednej pomocy i uzyskanie drugiej, pod warunkiem że w danym miesiącu na wskazane dziecko będzie pobierane wyłącznie jedno z wybranych przez siebie świadczeń.
Aktywni Rodzice w Pracy tzw. Babciowe
Babciowe — Kto dostanie świadczenie?
Świadczenie przysługuje przez okres 24 miesięcy na każde dziecko pomiędzy 12 a 35 miesiącem życia.
Aby uzyskać świadczenie rodzic dziecka (może to również być opiekun faktyczny, który wystąpił z wnioskiem o przysposobienie do sądu opiekuńczego, osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej lub prowadząca rodzinny dom dziecka) musi być aktywny zawodowo, zamieszkiwać wspólnie z dzieckiem i je utrzymywać. Świadczenie nie przysługuje, jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna.
Aktywni Rodzice w Pracy ile wynosi?
Kwota pomocy wynosi 1500 zł miesięcznie, a w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji), dane świadczenie będzie wypłacane w wysokości 1900 zł miesięcznie.
Aktywni Rodzice w Pracy — Komu przysługuje?
Ustawa wprowadzająca świadczenie Aktywni Rodzice w Pracy określa dokładne pojęcie aktywności zawodowej oraz określa minimalny poziom przychodów uprawniający do uzyskania świadczenia:
1. Świadczenie przysługuje, jeżeli oboje rodzice/opiekunowie osiągają przychód (m.in. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, zlecenia, prowadzenia działalności gospodarczej), którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę — tj. 4300 zł od 01. 07. 2024 r. (tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej).
2. Dodatkowo podstawa wymiaru składek każdej z tych osób, nie może być niższa od:
~ 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia,
~ 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia – w przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność na preferencyjnych zasadach (korzystają z ulg: preferencyjne składki, ulga na start, mały ZUS plus).
Aktywni w żłobku
Kto dostanie świadczenie?
Świadczenie jest skierowane do rodziców, opiekunów prawnych dzieci uczęszczających do instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, m.in. żłobka, klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna. Nie jest przeznaczone dla rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola.
Świadczenie przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata, w wyjątkowych sytuacjach do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 4 lata. Nie ma początkowego wieku dziecka, od którego przysługiwałoby świadczenie.
Aktywni w żłobku — Ile wynosi?
Aktywni w żłobku będzie wypłacane w wysokości do 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego do 1900 zł miesięcznie. Świadczenie nie może przekroczyć kwoty ponoszonej przez rodziców na opłaty związane z pobytem dziecka w danej instytucji opieki.
Wypłata świadczenia będzie dokonywana bezpośrednio na rachunek bankowy instytucji opieki nad dzieckiem do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.
Wprowadzono również górny limit wysokości opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego wynoszący 2200 zł miesięcznie w okresie od 01. 10. 2024 r. do 31. 03. 2025 r. – jeśli kwota opłat jest wyższa, dana placówka nie będzie mogła w ogóle skorzystać ze świadczenia Aktywni w żłobku.
Aktywnie w domu
Kto dostanie świadczenie?
Świadczenie przysługuje na każde dziecko przez 24 miesiące w wieku pomiędzy 12. a 35. miesiącem życia w kwocie 500 zł miesięcznie. Zastąpi dotychczasowe świadczenie wypłacane w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO). Przy świadczeniu Aktywnie w domu nie przewiduje się kryterium dochodowego oraz rodzice nie mają obowiązku bycia aktywnym zawodowo.
Komu nie przysługuje świadczenie?
Aktywnie w domu nie przysługuje, jeśli na dane dziecko rodzic pobrał już pełną kwotę RKO, czyli 12 000 zł, nawet gdy dziecko nie ukończyło jeszcze 35. miesiąca życia.
Aktywny Rodzic — Wniosek wyłącznie elektronicznie
Aby uzyskać jedno ze wskazanych wyżej świadczeń, należy złożyć wniosek elektronicznie poprzez PUE ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną.
Wnioski można składać od 1 października 2024 r., ale należy mieć na uwadze, że:
- wnioski o świadczenie aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu można składać najwcześniej w 12 miesiącu życia dziecka;
- wnioski o świadczenie aktywnie w żłobku można złożyć najwcześniej w dniu, w którym dziecko zaczyna uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego lub trafi pod opiekę dziennego opiekuna
Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 2 miesięcy od tego dnia, prawo do świadczenia będzie ustalane od dnia rozpoczęcia uczęszczania dziecka w te miejsca.
Ustawodawca wprowadził również termin przejściowy na złożenie wniosków w pierwszych miesiącach obowiązywania programu Aktywny Rodzic — jeśli wniosek o świadczenie nastąpi w ciągu 3 miesięcy od daty obowiązywania ustawy, tj. od 01. 10. 2024 r. ustalenie prawa do świadczenia nastąpi od początku października.
